افزایش بهای بنزین، تاریخچه و اهداف آن و شگردهای حاکمیت

 

افزایش بهای بنزین توسط رژیم سرمایه­داری جمهوری اسلامی امری اتفاقی نبود. از یک جنبه افزایش بهای بنزین و قطع یارانه­های دولتی بخشی از سیاستهای توصیه شده صندوق بین­المللی پول و بانک جهانی است و از سوی دیگر تعجیل در اجرای آن به سیاست تحریمهای امپریالیستی بر می­گردد که دولت را با ممانعت از فروش نفت، فاقد بودجه لازم برای اداره کشور کرده است. تلاشهای حکومت به­خاطر کسب سود از طریق فروش ارز دولتی در بازار آزاد نتوانست این کمبود بودجه را جبران کند. حال با افزایش بهای بنزین، پولی به­خزانه دولت واریز می­شود که می­تواند برای مدتی حقوق کارمندان و یا هزینه­ برنامه­های در دست اجرای خویش را پرداخت کند.

"یک کارشناس اقتصادی اعلام کرد با توجه به افزایش ۲۰۰۰ هزارتومانی نرخ بنزین و فروش روزانه ۱۰۵ میلیون لیتر بنزین در روز، درآمد دولت روزانه ۲۱۰ میلیارد تومان افزایش خواهد یافت. با احتساب فروش ۳۰ روزه ، درآمد دولت ماهیانه ۶۳۰۰ میلیارد تومان خواهد شد. دولت اعلام کرده که یارانه را ۵۰هزارتومان افزایش خواهد داد. ۶۰ میلیون نفر مشمول دریافت این افزایش یارانه شده­اند، یعنی ماهیانه ۳۰۰۰ میلیارد تومان و به­زبان دیگر دولت با افزایش نرخ بنزین برای خودش از جیب مردم سود ۳۳۰۰ میلیارد تومانی ایجاد کرده است!" (ازكانال اتحاد بازنشستگان).

این نخستین بار نیست که بهای سوخت در ایران افزایش می­یابد.

 

ما از جمله با افزایش بهای بنزین در دروان ریاست جمهوری آقای احمدی نژاد روبرو بودیم. در همان زمان سخن از سهیمه­بندی بنزین بود تا بهای بنزین را با شگردهای روانی و اقتصادی افزایش دهند زیرا می­دانستند که با مخالفت شدید مردم روبرو می­شود که شد.  سهمیه‌بندی بنزین در زمان ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد که یکی از بزرگترین و موثرترین مجریان مورد تمجید سیاستهای استعماری بانک جهانی در ایران بود، با مدیریت آقای نعمت‌زاده از تیر ۱۳۸۶ به اجرا درآمد. رئیس جمهور وقت آقای محمود احمدی‌نژاد که در آن زمان از "جراحی بزرگ اقتصادی" سخن می‌گفت یارانه حامل‌های انرژی را کاهش داد و بنزینی را که سه سال لیتری ۸۰ تومان عرضه شده بود، بهایش به لیتری ۱۰۰ (سهمیه‌ای) و لیتری ۴۰۰ تومان (آزاد) افزایش یافت. در دولت دوم محمود احمدی‌نژاد همانطور که انتظار می­رفت، طرح سهمیه‌بندی حفظ شد اما جلوی افزایش بعدی قیمت را نگرفت،  مرحله بعدی افزایش قیمت بنزین در ۲۸ آذر ۱۳۸۹ با اجرای هدفمندسازی یارانه‌ها در ایران کلید خورد و هر لیتر بنزین سهمیه‌ای به ۴۰۰ تومان و بنزین آزاد ۷۰۰ تومان افزایش یافت. به عبارت دیگر، در هشت سال ریاست محمود احمدی نژاد، بهای بنزین از ۸۰ تومان به ۷۰۰ تومان افزایش یافت.

افزایش بعدی قیمت بنزین در سال ۱۳۹۳ در "دولت تدبیر و امید" با اجرای مرحله دوم هدفمندسازی یارانه‌ها در ایران، هر لیتر بنزین سهمیه‌ای را به ۷۰۰ تومان و بنزین آزاد را به ۱۰۰۰ تومان رساند، که با تک نرخی شدن بنزین در سال ۱۳۹۴ به قیمت ۱۰۰۰ تومان، پرونده بنزین سهمیه‌ای بسته شد.

 

استدلال دولت احمدی نژاد برای اجرای سیاستهای بانک جهانی یکی اشاره به اختلاف قیمت بنزین در ایران با دیگر کشورهای همجوار  منطقه بود، که منجر به قاچاق بنزین به خارج از ایران می­شد که این امر هنوز هم ادامه دارد و این استدلال مجدد مورد استفاده حکومت آقای روحانی نیز قرار گرفته است و دیگری بهره‌مندی ثروتمندان از یارانه سوخت بود که این بهره­مندی توسط دولتهای قبلی و آتی از بین نخواهد رفت. با این توصیفات، در نتیجه­ی این دو استدلال می­بایستی فرآورده‌های نفتی افزایش بها یابند.

البته هیچ ایرانی وطندوستی موافق نیست که صدها هزار تن مواد سوخت از ایران به قیمت نازل خریداری شده و در بازارهای همسایه به فروش برسد، ولی از طرف دیگر هم نمی­شود مردم ایران را به گناه دارا بودن مخاذن نفت در همان حد مردم کشورهای مجاور تحت فشار قرار داد. سازوکاری که حکومت ایران در عرض این چهل سال می­توانست به آن متوسل شد و آنرا کامل نماید یک نظام شفافِ مالیاتی بود که می­توانست بر کالاهای نفتی بهای مقتضی بگذارد، در حالی که همان افزایش بها به صورت مالیاتی را، به اتباع ایرانی در زمان مفاصا حساب مالیاتی بازپس­دهد. ولی وجود یک نظام مالیاتی که مسئله یارانه­ها و بهره­مند شدن ثروتمندان را در ید اختیار و نظارت خود بگیرد خوشایند نظامی نیست که برعدم شفافیت، بر نابسامانی و مفتخوری و باج­دهی استوار شده است.

 

سیاست حذف یارانه از کالاهای اساسی، از جمله سوخت و دادن مابه التفاوت بهای آن به مستمندان، در عین افزایش قیمت آن کالاها، شگرد آقای احمدی نژاد بود تا با عوامفریبی مردم را با خاک پاشیدن به چشم آنها، آرام نگاه دارد. زیرا به محض اینکه یارانه­ها به صورت پولی از کالای مورد نظر، از جمله نان و یا بنزین جدا می­شوند، افزایش بهای بنزین از طرف دولت آن حساسیت لازم را در میان مردم برای اقدام به اعتراض، ایجاد نخواهد کرد، در عین اینکه می­بینند که متناسب با افزایش بهای نان و یا بنزین در طی زمان به مبلغ یارانه­ها که ثابت­اند افزدوه نمی­گردد. از این گذشته دریافت یارانه­ی ثابت به صورت پولی، ارزش واقعی اولیه یارانه­ها را کاهش می­دهد، زیرا ارزش پول در طی زمان با کاهش قدرت خرید آن همراه است و لذا عملا کم ارزش و یا حتی بی­ارزش می­گردد و این در حالی است که قیمت کالا و در اینجا نان و یا سوخت هر روز گرانتر می­شوند.

 

البته در افزایش کنونی بهای بنزین نیز ناچار شدند در مقابل فشار مردم عقب نشینی کرده و کمکهای مالی برای اقشار کم در آمد در نظر گیرند تا خشم مردم را بخوابانند و از همان روش احمدی نژاد برای آرامش بحران استفاده کنند ولی طغیان کنونی مردم نشان داد که مانورها و شگردهای احمدی نژاد تنها تاثیرات موقتی داشته است و اعتراضات مردمی در زمان افزایش کنونی بهای بنزین به مراتب عظیم تر و پایدارتر و ریشه­دارتر از دفعه قبل بوده است. مطمئنا این تلاش برای از سرگذراندن بحران حل ریشه­ای مسئله نیست و خشم مردم چنان اشباع خواهد شد که  وقتی این بار سرازیر شود نمی­شود جلوی آنرا با وعده پرداخت یارانه­ها سد کرد.

بیان این تاریخچه و نوع آگاهی هیات حاکمه از حساسیت مردم نسبت به این امر نشان می­دهد که افزایش بهای بنزین در این برهه از زمان حساب­شده و با آگاهی کامل از جانب حاکمیت بوده است. طبیعتا آنها نمی­توانستند ابعاد اعتراضی را محاسبه کنند، ولی با اعتراض مردم از قبل حساب کرده و خود را برای سرکوب آن آماده کرده بودند. تجربه چهل سال حکومت این مافیای در قدرت باید نشان داده باشد که آنها بیگدار به آب نمی­زنند و بسیار با حساب رفتار می­نمایند. دشمن را نتوان حقیر و بیچاره شمرد که آنوقت ضربات این بی­توجهی را بر بدن جنبش حس خواهیم کرد.

افزایش بهای سوخت توانسته حکومت را از مشکلات ناشی از کسر بودجه نجات دهد ولی نتوانسته از بحرانی که سراپای رژیم را فراگرفته است رها نماید. بحرانهای هولناکی در راه­اند که نمی­شود آنان را با دستور آتش متوقف کرد.

 

بر گرفته از توفان شـماره 238دی­ماه 1398ـ دسامبر سال 2019

ارگان مرکزی حزب کار ایران(توفان)

صفحه حزب کار ایران(توفان) در شبکه جهانی اینترنت

www.toufan.org

نشانی پست الکترونیکی(ایمیل)

toufan@toufan.org

لینک چند وبلاگ حزبی

وبلاگ توفان قاسمی

http://rahetoufan67.blogspot.se/

وبلاگ ظفرسرخ

 http://kanonezi.blogspot.se/

 وبلاگ کارگر آگاه

 http://www.kargareagah.blogspot.se/

  سایت کتابخانه اینترنتی توفان

http://toufan.org/ketabkane.htm

 سایت آرشیو نشریات توفان

 http://toufan.org/nashrie_tofan%20archive.htm

 توفان در توییتر

https://twitter.com/toufanhezbkar

توفان در فیسبوک

https://www.facebook.com/toufan.hezbekar

 توفان درفیسبوک به زبان انگلیسی

https://www.facebook.com/pli.toufan?fref=ts

 توفان درشبکه تلگرام

https://telegram.me/totoufan